İlk Defa Alkollü Araç Kullanma Cezası 2026: Ehliyete El Konur mu?

Hayatınızda bir kez bile olsa alkollü araç kullanırken yakalanmak, hem maddi hem de manevi olarak sizi derinden sarsabilir. “Ne ceza alacağım?”, “Ehliyetime el konulur mu?”, “Hapise girecek miyim?” gibi sorular zihninizi meşgul etmeye başlar. Özellikle ilk defa böyle bir durumla karşılaşıyorsanız, korku ve belirsizlik daha da artar.

Bu rehberde, ilk defa alkollü araç kullanma cezasının ne olduğunu, idari ve cezai yaptırımları arasındaki farkı, “HAGB” olarak bilinen şansı ve tüm süreci adım adım, 2024 yılı güncel bilgileri ışığında açıklıyoruz.

En Önemli Ayrım: İdari Cezamı, Cezai Suç mu?

Alkollü araç kullanmanın cezası ikiye ayrılır ve bunları birbirinden ayırmak çok önemlidir:

• İdari Yaptırım: Bu, para cezası ve ehliyetin geçici olarak alınmasıdır. Neredeyse her durumda kesin olarak uygulanır.
• Cezai Yaptırım (Suç): Bu, hapis cezasını içerir ve bir dava sürecini başlatır. Ancak özellikle ilk defa işlenen suçlarda, mahkemenin takdiriyle bu ceza ertelenebilir.

2026 Yılı Alkollü Araç Kullanma Cezaları (Promil Değerlerine Göre)

Cezanın ağırlığı, kanınızdaki alkol miktarına (promil) göre belirlenir. İşte ilk defa ihlal yapan bir sürücü için beklenen senaryolar:

Alkol Miktarı (Promil)	İdari Yaptırım (Kesin)	Cezai Yaptırım (Mahkeme Süreci)
0.50 promil ve üstü (0.20 alt limiti olanlar için 0.20)	Para Cezası: 3.136 TL Ehliyet Ceza Puanı: 20 Puan Ehliyetin Alınması: 6 Ay	Hapis Cezası: 6 Aya Kadar Hapis HAGB Şansı: Çok Yüksek. İlk defa olursa, mahkeme neredeyse her zaman HAGB kararı verir.
1.00 promil ve üstü	Para Cezası: 6.281 TL Ehliyet Ceza Puanı: 30 Puan Ehliyetin Alınması: 2 Yıl	Hapis Cezası: 6 Aydan 2 Yıla Kadar Hapis HAGB Şansı: Var. Mahkeme suçun niteliğine göre HAGB verebilir ama bir alt seviyeye göre daha az ihtimallidir.
2.00 promil ve üstü	Para Cezası: 6.281 TL Ehliyet Ceza Puanı: 30 Puan Ehliyetin Alınması: 5 Yıl	Hapis Cezası: 2 Yıldan 5 Yıla Kadar Hapis HAGB Şansı: Çok Düşük / Yok. Bu seviye, “Tehlikeli Şekilde Araç Kullanma” suçu oluşturur ve HAGB uygulanmaz.

HAGB (Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması) Nedir?

İlk defa alkollü araç kullanırken yakalananların en büyük umududur. HAGB, mahkemenin sizi “suçlu” bulduğunu ancak bu suçu kayda geçirmeyip, belirli bir denetim süresine (genellikle 5 yıl) tabi tuttuğu bir karardır.

• Avantajı: Bu süre içinde yeni bir suç işlemezseniz, hakkında hükmün açıklanmasına yer olmadığına karar verilir ve sabıkasız olarak kalırsınız. Yani hapis cezası almamış olursunuz.
• Dezavantajı: HAGB, sadece cezai (hapis) cezasını erteler. İdari para cezası ve ehliyetin alınması gibi yaptırımlara etki etmez. Yani para cezasını ödeyecek ve ehliyetinize belirli süreyle veda edeceksiniz.

Süreç Nasıl İşler? Ehliyetimi Nasıl Geri Alırım?

1. Yakalanma ve Hastane Süreci: Polis veya jandarma tarafından durdurulursunuz. Alkolmetreyi kabul etmezseniz, zorla hastaneye götürülerek kanınızdan örnek alınır.
2. İdari Cezanın Tebligatı: Trafik birimleri tarafından size idari para cezası tebligatı gönderilir.
3. Savcılık Süreci: Eğer alkolünüz 1.00 promil ve üzerindeyse, dosya adliyeye sevk edilir ve savcılık tarafından dava açılır.
4. Ehliyeti Geri Alma: Ehliyetinize konulan sürenin (6 ay, 2 yıl, 5 yıl) dolmasının ardından hemen geri alamazsınız. Psikoteknik Değerlendirme ve Eğitim Merkezi’nden bir kurs almanız ve başarılı olmanız gerekir. Kurs sertifikası ile birlikte ehliyetinizi yeniden alabilirsiniz.

---

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Alkollü yakalanınca ehliyetim orada mı alınır? Evet. 0.50 promil (sürücü belgesi alanları için 0.20 promil) ve üzeri alkollü yakalanan sürücünün ehliyeti, 5 iş günü içinde trafik birimlerine teslim edilmek üzere o an elinden alınır.

2. İlk defa olduğum için cezam affolur mu? Hayır, cezai yaptırım (hapis) HAGB ile ertelenebilir ama idari yaptırımlar (para cezası, ehliyete el konulması) kesin olarak uygulanır ve affedilmez.

3. Alkolmetreyi üflemeyi reddedersem ne olur? Alkolmetreyi üflemeyi reddetmek, “alkollü olduğu şüphesi altında bulunan sürücünün muayenesini kabul etmemek” olarak kabul edilir ve ayrı bir suçtur. Bu durumda zaten alkollü varsayılıp aynı cezai işleme tabi tutulursunuz.

4. HAGB verildikten sonra tekrar alkollü yakalanırsam ne olur? HAGB’nin denetim süresi (genellikle 5 yıl) içinde yeni bir suç işlerseniz, hem yeni suçun cezasıyla karşı karşıya kalırsınız hem de daha önce ertelenen ceza da hakkında uygulanır. Yani iki cezayı birden çekersiniz.

5. Bu ceza bir sabıka kaydı yaratır mı? Eğer mahkeme HAGB kararı verirse ve denetim süresi içinde yeni bir suç işlemezseniz, sabıka kaydınız oluşmaz. Ancak HAGB verilmezse veya denetim sürecinde suç işlerseniz, kesinleşmiş mahkeme kararı ile sabıka kaydınız oluşur.

6. İdari para cezasının erken ödeme indiriri var mı? Karayolları Trafik Kanunu’na göre idari para cezalarının ilk 15 günde ödenmesi halinde %25 indirim uygulanır. Ancak bu, cezanın bir “suç” sayılarak açılan dava kısmını kapsamaz.

7. Sadece aracımı birkaç metre oynattım, yine de suç olur mu? Evet. Aracın motoru çalışır haldeyken ve alkollü bir şekilde kontrol edildiği her an, “trafiğe çıkarmak” olarak kabul edilir. Mesafenin kısalığı bir önem taşımaz.

8. Bu durum işimi etkiler mi? Evet, etkileyebilir. Özellikle kamuda görev yapan, güvenlik soruşturması gerektiren veya özel şoförlük gibi ehliyet temizliği gerektiren meslek grupları için alkollü araç kullanma suçu, meslekten men edilme veya işine son verilme gibi sonuçlar doğurabilir.

9. Mahkeme sürecinde avukat tutmak zorunda mıyım? Zorunlu değildir ancak şiddetle tavsiye edilir. Özellikle HAGB için mahkemeye yapılacak savunma ve süreçlerin doğru takibi için bir avukat, hak kaybı yaşamanızı önleyecektir.

10. Alkolmetredeki hata nedeniyle yanlış sonuç çıktığını düşünüyorum, ne yapmalıyım? Bu durumu ispatlamak zordur. Ancak cihazın periyodik bakımının yapılıp yapılmadığı, o anki kalibrasyonu gibi konuları bir avukat aracılığıyla mahkemeye delil olarak sunabilirsiniz. Hastaneden alınan kan testi, daha kesin bir sonuçtur.

11. Arkadaşımın arabasını kullanırken alkollü yakalandım, ceza kime kesilir? Hem alkollü araç kullanan sürücüye (size) ceza kesilir, hem de aracını bu şekilde kullandıran araba sahibine (arkadaşınıza) ayrı bir idari para cezası uygulanır.